İkinci artırıma karşın taban fiyatlı 9 ay daha kaybetti

ALİ YILDIRIM

Türkiye’de yeni bir araba sahibi olmak artık maaşlı çalışanlar için hayal oldu. Her geçen gün artan enflasyon ve düşen alım gücü araba sahibi olmayı epey güç hale getirdi. En ucuz arabanın fiyatı son 1 yılda yüzde 130’a yakın artış kaydetti. Ama alım gücü tıpkı performansı sergileyemedi. 1 yıl evvel 160 bin lirası olan sıfır bir araba alabiliyordu. Bugün birebir paraya sahip olan bir tüketici azamî 2016 model bir araç alabiliyor. Tabi en az 400-500 bin kilometredeki araçlar bu kaidelere uyuyor. Yani çabucak hemen kullanım ömrünü kilometre olarak tamamlamış modeller. Temmuz 2021’de en ucuz sıfır araca sahip olmak için Türkiye’de minimum ücretlinin 57 ay çalışması gerekiyordu. Bu ay ikinci defa artan taban fiyata karşın tıpkı araca almak isteyen bir taban ücretlinin en az 66 aya muhtaçlığı var. İkinci artırıma karşın en düşük fiyatı alan çalışan 9 ay daha kaybetti. Öte yandan büyük bir finansman sorunu da baş göstermeye başladı. Bugün 400 bin liralık bir araba almak için kaba bir hesapla ve en yeterli ihtimalle 200 bin liralık nakit gerekiyor. Kalan 200 bin liralık kısım için ise tüketici bankalara başvuruyor lakin eli boş dönüyor. Bankaların kredi verme iştahları bu süreçte hayli düşük seyrederken, krediyi verenler de aylık yüzde 2,5’in üzerinde oran sunuyor. 200 bin liralık kredinin maliyeti çabucak hemen 350 bin lirayı geçiyor. Böylelikle tüketici 400 bin liraya alacağı araç için yaklaşık 550 bin lira ödeme yapmış oluyor. Kimi otomotiv markaları kendi finansman kaidelerini da sunuyor. Bu periyotta bazılarının vadeyi 5 aya kadar çektiği görülürken, yüzde 4’ün üzerinde faiz oranı sunanlar bile oluyor. O da azamî 12 ay.

200 BİN LİRANIN AYLIK MALİYETİ 18 BİN 805 LİRA

Bugün finansman tarafına bakıldığında taban fiyatlı için tablo çok parlak değil. Yandaki tabloda da görüldüğü üzere en ucuz arabaya sahip olmak için bile ortalama gelirin en az 20-25 bin liranın üzerinde olması gerekiyor. Hatta bu sayı bile kimi kaidelerde kâfi değil. 400 bin liralık bir araç için 200 bin lira peşinat sonrasında kalan 200 bin lira için rastgele bir kamu bankasından 1,59 oranla kredi çekebilenler kendini şanslı olarak görüyor. 12 ay müddetle çekilen kredinin aylık taksiti hesaplamalara nazaran, 18 bin 805 lira. Kredinin toplam maliyeti ise 12 ay sonra 226 bin 662 lira. Tabi bu oranları almak kamu bankası da olsa epey güç. Verilse bile kredi dağıtım oranları epeyce düşük.

TAKSİTLER BİLE HAYALDEN ÖTEYE GİDEMİYOR

Kamu bankalarından kredi alamayan tüketici soluğu özel bankalarda alıyor. Lakin orada da oranlar epey yüksek. En optimist halle taşıt kredisinde aylık oran yüzde 2,04 olarak hesaplanıyor. Tekrar 200 bin lira krediden hesaplama yapıldığında 12 aylık kredi maliyetinin 235 bin liraya yaklaştığı görülüyor. Aylık taksitler ise 19 bin 500 liraya hayli yakın. Çabucak çabucak tıpkı koşullara nazaran farklı hesaplamalarda da aylık taksitler yaklaşık 12 bin liraya kadar düşüyor. Ancak 5 bin 500 lira alan bir taban fiyatlı için bu sayılar artık hayalden diğer bir şey değil.

GEÇEN YILIN SIFIR PARASINA BU YIL 500 BİN KİLOMETREDE İKİNCİ EL

Temmuz 2021 yılında 160 bin liraya sıfır araba alabilen tüketici bu yılın tıpkı ayında birebir parayla şoka uğruyor. İkinci el ilan sitelerini dolanan tüketici tıpkı araba için en az 300 bin TL’ye çıktığını görüyor. Tabi hasarsız ve gibisi koşullar varsa etiket 400 bin liralara kadar çıkıyor. 2021’deki 160 bin lira ise artık azamî 2016 model araç almaya yetiyor. Tabi halk ortasında taksi çıkması olarak tabir edilen 500-600 bin kilometredeki modellerin ötesine geçilemiyor. Bu modeller bile ikinci el ilan sitelerinde fırsat olarak sunuyor. Burada da kayıp yalnızca modelden 5 yıl.

O ARTIK BİLDİĞİNİZ CLİO DEĞİL

Renault, Türkiye’de ürettiği başarılı modellerinden Clio’yu yeniledi. 5’inci kuşağıyla yollara çıkan Bursalı Clio, yeni nesliyle adeta kimlik değiştirdi. Genel sınırları birebir üzere görünse de büsbütün yenilenen yeni araç, ceddinin zayıf olan taraflarını geliştirerek sınıfının en tezli oyuncularından biri haline gelmiş. Yeni Clio, Türkiye’de en çok tercih edilen 1.0 litrelik yeni akaryakıtlı otomatik versiyonuyla konuğumuz oldu. Küçültülmüş bir Megane üzere görünen yeni Clio, RS Line donanımıyla konuğumuz. Tabi markanın vergi mağduru olan donanım şimdilik Türkiye pazarında yok. Markanın spor modellerini tanımlayan RS logosu, yeni Clio’da bir donanım haline getirilmiş. RS Line ismi verilen bu seçenekte, F1 tipi ön tampon ve arı peteğini andıran ön ızgara, 17 inçlik RS Line elmas kesim alaşım jantlar, difüzörlü art tampon, krom kaplamalı egzoz, ön çamurluk ve bagajda RS Line amblemi üzere farklılıklara sahip. Aracın içinde ise kırmızı dikişli karbon görünümlü güçlendirilmiş yan takviyeli sportif koltuklar, çift elmas logolu sportif deri direksiyon, alüminyum pedallar, siyah tavan, kırmızı renkli ön panel ve emniyet kemerleri sunuluyor. 391 litrelik bagaj da selefinden 91 litre daha geniş. Küçük hacimli yeni jenerasyon akaryakıtlı ünite, 1.0 litre hacminde. 3 silindirli turbo beslemeli motor. X-Tronic şanzımanla kombine ediliyor. 100 beygir güç ve 142 nm tork üreten ünite, verimli yapısıyla göz dolduruyor. 1187 kilogramlık arabası taşımakta zorlanmayan motor, aracı 0’dan 100 km/s hıza 11.5 saniyede ulaştırıyor. İvmelenme üzere, saatte 182 kilometre olarak açıklanan azamî sürat da beklentileri karşılıyor. Akıcı biçimde hızlanan araba, yüksek zamanlar dışında epeyce sessiz bir yapıya sahip. Küçük hacimli motor, tüketim konusunda da hayli argümanlı. Fabrika datalarına nazaran aracın ortalama tüketimi 5 litre. Bizim elde ettiğimiz 5.8 litrelik ortalama da epeyce başarılı.

TÜRKİYE’YE 5’İNCİ ÇİNLİ GELİYOR

Tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de elektrikli araba dönüşümüne beklenenden sürat başladı. Pazarda uzunluk gösteren her markanın en az 1 elektrikli modeli bulunurken, bu alanda isminden epeyce kelam ettiren Çinli markalar da dikkat çekiyor. Türkiye’de şimdilik 4 Çinli marka elektrikli modellerle uzunluk gösterirken, 5’inci marka da yola çıktı. Elektrikli araba pazarına giriş yapacağını açıklayan Otomerkezi.net CEO’su Muhammed Ali Karakaş, tüm bayi ağlarında elektrikli arabalara uygun olarak tekrar yapılanmaya gidileceğini de söyledi. Karakaş “Bugün yaklaşık 7 bin olan elektrikli araba sayısının, 2025 yılında ortalama 180 bin adete ulaşacağını öngörüyoruz. Elbette elektriklileşme sürecine en büyük ivmeyi TOGG’un SUV modeli ve akabinde gelecek kardeş modeller sağlayacak, tüketicileri elektrikli arabalara alıştıracaktır. Öte yandan 2030 yılında her 10 arabadan 3’ünün elektrikli olacağını kestirim ediyoruz” dedi.

STELLANTİS’İN MEA BÖLGESİ TÜRK’E EMANET

Stellantis, toplamda 6 bölgesinden biri olan Ortadoğu ve Afrika Bölgesi’nde (MEA) “İnsan Kaynakları Yetenek Yönetimi” stratejisini bir Türk’e emanet etti. Bu kapsamda küme çatısı altındaki sorumluluk alanları genişletilen Stellantis Türkiye’nin CCO’su Ayça Furth, mevcut vazifelerine ek olarak, MEA Bölgesi’ndeki insan kaynakları yetenek idaresi stratejilerinde de sorumlu olacak. Furth, “Bu manada yeteneğin konumlanması, yine tanımlanması ve merkezinde insan olan iş yapış disiplininin, bir değişim perspektifi olarak süreçlerimize entegrasyonu önceliğimiz. MEA bölgesi ise iş yapış çeşitliliği ve barındırdığı farklı kültürel yapılar itibariyle, bir manada, kümenin çok sesliğinin temsilcisi. Bu çok sesliliği yapılandırılmış bir strateji çerçevesinde, yeni iş yapış form ve yaklaşımlarıyla şekillendirme yaklaşımı bana bu yeni sorumlulukta epeyce heyecan veriyor” dedi.

HONDA CİVİC 50 YAŞINA BASTI

Honda’nın 1972 yılından beri 11 kuşaktır geliştirdiği Civic modeli, 50’nci yılını kutluyor. Dünya arabası olmak üzere yollara çıkan model, bugüne kadar dünya genelinde 170 ülkede 27.5 milyondan fazla satış adedine ulaştı. Honda’nın ikonik modeli olan Civic’in birinci kuşağındaki temel prensipler, tüm kuşaklar boyunca korundu. Aktüel olarak 11’inci jenerasyonuyla yollarda olan Civic, kendi sınıfının standartlarını belirlemeye ve müşteri beklentilerinin ötesine geçmeye devam ediyor. Civic’in uzun yıllardır popülerliğini müdafaasının temelinde ise, Honda mühendislerinin 50 yıldır geliştirdiği ileri teknolojiler yer alıyor. Civic’in temel tasarım ideolojisinde bulunan geniş iç hacim, ileri teknolojiler, performans ve keyifli sürüş devam eden tüm kuşaklarda de korunmaya devam ediyor.

İKİNCİ YARI DAHA KUVVETLİ GEÇECEK

Otomotiv Satış Sonrası Eser ve Hizmetleri Derneği’nin (OSS) 2022 Yılı 2. Çeyrek Sektörel Kıymetlendirme Anketi’ne nazaran; yılın ikinci çeyreğinde 2021’in birebir periyoduna nazaran yurt içi satışlarda ortalama yüzde 50’ye yakın artış yaşandı. Bununla birlikte bölümün üçüncü çeyrekte 2021’in tıpkı periyoduna nazaran yurt içi satışlarda yüzde 46 oranında artış beklediği ortaya çıktı. Otomotiv satış sonrası pazarında yaşanan sıkıntıların başında ise “döviz kurlarında yaşanan hareketlilik” birinci sıradaki yerini aldı. OSS Derneği’nin İdare Heyeti Lideri Ziya Özalp ise “Yılın başındaki beklentilerimiz doğrultusunda; ikinci çeyrekte de satış sayılarında, ihracatta ve istihdamdaki artış devam etti. Lakin yılın ikinci yarısının daha güçlü geçeceği, adetsel büyümenin duracağı, bu periyotta geçen yılki adetleri yakalamanın gaye olacağı istikametinde öngörülerimiz var. Hatta tahminen de birinci sefer yılın ikinci yarısının birinci yarı ile eşit bir paydada olacağına yönelik kestirimler bulunuyor” dedi.

ÇEKİCİ İHRACATI YÜZDE 61 ARTTI

Türkiye yılın birinci yarısında cazibeli ihracatını yüzde 61 artırdı. Uludağ Otomotiv Sanayisi İhracatçıları Birliği (OİB) datalarına nazaran tomotiv bölümünün alt kümelerinden cazibeli üretim endüstrisi, ocak-haziran periyodundaki ihracatını 2021’in birebir devrine kıyasla yüzde 61,15 artırdı. Geçen yılın tıpkı devrinde 459 milyon 157 bin dolar olan cazip ihracatı, bu yıl tıpkı süreçte 739 milyon 946 bin dolara yükseldi. Dal temsilcileri 2022’nin birinci yarısında ihracat yaptıkları 60 ülke içinde en fazla dış satımı Almanya’ya gerçekleştirdi. Bu ülkeye ihracat, 2021’in tıpkı aylarına kıyasla yüzde 16 artarak 108 milyon 759 bin dolardan, 126 milyon 306 bin dolara çıktı.