Özellikle turizm otelcilik, gastronomi ve mühendislik öğrencileri tarafından tercih edilen yurt dışındaki ücretli stajlar, beş yıldızlı otellerde saati 25 doları bulan iş imkanı sunuyor. Büyük çoğunlukla ABD’deki kurumlarda gerçekleştirilen bu stajlara deneyim kazanmak amacıyla başvuran adaylar bazen hayal kırıklığına uğrayabiliyor.
ÖNKAYIT PARALARINI TOPLUYORLAR
Programlara katılabilmek için 3 bin 500 ile 4 bin 500 dolar arasında değişen bir başvuru ücreti ödenmesi gerekiyor. Bu ödeme işe yerleşme imkanlarının sağlanması, sağlık sigortası ve danışmanlık hizmetlerini kapsıyor. Yurt dışında staj için hizmet verdiğini iddia eden birçok şirketin öğrencileri tam da bu noktada mağdur ettiğini belirten Türk Amerikan Kültürel Değişim Programları Derneği (TACEPA) kurucularından Mesut Yıldız mevcut durumu şöyle anlattı:
“Bu tarz şirketlerin yurt dışı staj olanaklarını organize ettiğini belirterek pazarlama yaptığını görüyoruz. Yurt dışı stajlar aslında organizasyonu zor programlar. Hiçbir altyapıları olmayan bu firmalarsa başvuranlardan para topluyorlar. Daha sonrasında süreçle ilgili aksaklılar sebebiyle organizasyonun iptal olduğunu duyuruyorlar. Bizim sektörde iptal ve iade koşullarında öğrencinin ödediği ön kayıt ücretin iadesi olmuyor. Dolayısıyla bunu kötüye kullanabiliyor art niyetli kişiler.
KONSOLOSLUK ONAYLI ŞİRKETLER
Bu noktada programları organize eden şirketlerin listesi ABD Konsolosluğunun internet sitesinde mevcut. Bunlar kontrol edilerek listede yer alan aracılar tercih edilmeli ki mağduriyet olmadın. Ayrıca bu kayıtlı şirketler birbirilerine destek olarak da adaylara avantaj sağlayabiliyor.
HER YIL 1500 KİŞİ GİDİYOR
ABD’de maaşlı staj en çok turizm otelcilik, gastronomi ve hizmet sektöründe tercih ediliyor. Şu an 35 eyalette mevcut 200 pozisyonumuz var. Hyatt Regency’den Fourseasons’a, Hilton’a kadar birçok otelin koordinatörleriyle de çalışıyoruz. Türkiye’den her yıl ortalama 1500 kişi kariyer odaklı eğitim alıyor. Turizm otelcilik dışında, işletme ve mühendislik dallarında da uygun pozisyonlara stajyer gönderiyoruz. Ancak bu alanlarda iş imkanları daha limitli. Geçtiğimiz yıllarda lojistik alanı çok popülerdi.
HER ŞİRKETE ÖĞRENCİ GÖNDERİLMİYOR
ABD’de her şirketle çalışmıyoruz. Burada koşullar çok sıkı tutuluyor. Yıllık 3 milyon dolar ve üzeri cirosu olan, aynı zamanda 20 ve daha fazla çalışanı olan işletmeler bu öğrencileri kabul ediyor.”
ÜCRETLİ STRAJ KRİTERLERİ
Ücretli staj programlarına kabul kriterlerinde adayların o bölümde eğitim alıyor ya da yeni mezun olması gerekiyor. Diğer bir olasılık da en az lise mezunu ve 5 yıllık deneyiminin olması gerekiyor. Kişinin ekonomik durumu kriterler arasında yer almıyor. Ancak yaş bakımından 35 yaşına kadar öğrencilerin kabulü sağlansa da 18-32 arasındaki adaylar daha kolay kabul ediliyor.
7 MADDEDE ÜCRETLİ STAJ
– Öğrenciler ABD’de en çok California, Florida, Texas, Colorada, New York ve New Jersey bölgelerini tercih ediyor. Yılın neredeyse 7-8 ayında festivalleri olan New Orleans şehri sebebiyle Louisanna eyaleti de en çok iş imkanı sağlayan yerler arasında yer alıyor.
– Gastronomi ve turizm otelcilik alanları tercihlerin yüzde 95’ini oluşturuyor.
– İşe başlamadan önce yöneticiler, stajyer için her ay neler öğreneceğini, hangi sorumlulukları alacağını gösteren özel bir program hazırlıyor. Bu sayede öğrencinin ABD’de geçirdiği 12 ay bolunca her 2 ayda bir çalıştığı bölüm değişiyor ve işletmenin bütün düzenini öğrenmesi sağlanıyor. Ve bu program çok katı kurallarla denetleniyor.
– Stajların ortalama 10 dolardan başlayıp 25 dolara kadar çıkabilen saatlik ücretleri var. Program kapsamında ise haftalık 32 ile 40 saat arasında değişen çalışma planı oluyor.
– Stajyerlerin ikinci bir işte çalışması kesinlikle yasak. Tespit edildiğinde sınır dışı ediliyorlar.
– Program tamamlanınca stajyer için 2 yıl kuralı geçerli oluyor. Göçü engellemek için programdan döndükten sonra kişi 2 yıl ABD’ye giremiyor.
– Programın 6 ay ve 12 ay olmak üzere iki farklı şekli var. Turizm otelcilik ve ziraat mühendisliği bölümü stajyerleri çok talep olması sebebiyle en çok 12 ay kalabiliyor. Bunlar dışındaki adaylar ise 18 aya kadar çalışma imkanı bulabiliyor.
